Uzun ömür den sorumlu olan 150 gen
varyasyonu var. Bazı insanlar ciddi bir sağlık sorunu çekmeden rahatlıkla 100
yaşına kadar yaşayabilmektedir.
Hangi faktörler uzun yaşamayı mümkün
kılıyor? Bu konuda yapılan araştırmalar uzun yaşamayı mümkün kılan 150 gen
varyasyonuna dikkat çekiyor. Genlerinde bu varyasyonları bulunduran kişiler
rahatlıkla 100 yıl ve daha üstünde bir yaşam sürdürebilirler. Aslında uzun
yaşamı olanaklı kılan 150 gen varyasyonunun toplumda hiçte az olmadığı bilinen
bir durum. Yapılan araştırmalar her yedi kişiden birinde, yani toplumun %15
inde bu varyasyonların bulunduğunu ortaya çıkardı, fakat yapılan istatistikler
bu oranın ancak sadece % 1 olduğunu göstermektedir.
Peki ama toplumda yüz yaşının üzerinde insanların oranı neden %15 degil ?
Bunun baslıca sebepleri söyle sıralanabilir:
Peki ama toplumda yüz yaşının üzerinde insanların oranı neden %15 degil ?
Bunun baslıca sebepleri söyle sıralanabilir:
- Çevresel faktörler
- Alkol ve sigara alışkanlığı
- Az uyuma
- Kaza
- Egzersiz eksikliği
- Beslenme alışkanlığı
Bunun dışında, 20. yy. ilk yarısında 18
yaşın altında milyonlarca genç insan savaşlarda öldü. Bu insanların bir kısmı
şimdi 100 lü yaşlarda olabilirdi. Yukarıdaki sebeplerden dolayı genç
yaşta ölen insanların arasında genin bu varyasyonlu formunu taşıyan insanların
olması muhtemeldir.
Kişide bu varyasyonların olup olmadığı
tespit edilebilir mi ?
Geliştirilen bir chip sayesinde bir damla
kandan alınan örnekle kişide bu varyasyonların bulunup bulunmadığı %77 lik bir
doğruluk payı ile tespit edilebiliyor. Çok yakın bir gelecekte bu testler
laboratuvarlarda rutin olarak yapılabilecek.
Not : Bu araştırmayı Boston üniversitesinden Paola Sebastiani ve ekibi 1055 uzun ömürlü(95 ile 119 yaşında) ve 1267 kişiden oluşan kontrol grubu ile yapmıştır. Bu araştırma Science dergisinde 2 Temmuz 2010 tarihinde yayınlanmıştır. (1)
Not : Bu araştırmayı Boston üniversitesinden Paola Sebastiani ve ekibi 1055 uzun ömürlü(95 ile 119 yaşında) ve 1267 kişiden oluşan kontrol grubu ile yapmıştır. Bu araştırma Science dergisinde 2 Temmuz 2010 tarihinde yayınlanmıştır. (1)
***
Uzun yaşama konusunda şimdiye kadar bilinenler ***
1. Yuvarlak solucanlar ürettikleri
„SGK-1“ Enzimi sayesinde, ömürlerini uzatıyorlar : Normalde
yuvarlak solucanların (Caenorhabditis elegans) ömrü 14 gündür. Freiburg
üniversitesinden araştırmacılar yaptıkları araştırma ile yuvarlak solucanların
kendi ürettikleri SGK-1 enzimi sayesinde ömürlerini üçte iki oranında
uzattığını ve aynı zamanda gençleştiğini buldular.
Bu enzimin görevi: Hayatı
uzatmaktan sorumlu olan genleri ya mutasyona uğratıyor yada bu genleri aktif
hale getiriyor. Büyük ihtimal ile tüm hayvanlarda yaşlanmayı kontrol eden
genler aynı prensiple çalışıyor olmalı. Bunun böyle olduğu meyva
sinekleri, fareler ve insanlarda ispatlanmıştır. İnsanlardaki SGK-1
enziminin yapı taşları olan amino asitler %75 oranında yuvarlak solucanlarldaki
ile benzerlik gösteriyor. (2)
2 FOXO3A,Uzun Yaşama Geni: Bu konuda daha
önce yapılan araştırmalar uzun yaşam için FOXO3A genini işaret
ediyordu. Japonya, Fransa ve Almanya gibi ülkelerde 100 yaş üzeri birçok
kişide yapılan gen analizinde FOXO3A geninde küçük bir
varyosyon(polymorphism) tespit edilmişti, bu varyosyona sahip olan bireylerin
100 yaş ve üzerine rahatlıkla ulaşabildikleri biliniyordu. (3)
3. Telomer : Kromozomların iki ucunda
telomer denilen bir kısım bulunur ve bu kısımda yaklaşık 2000 defa
tekrarlanan bir nükleotid dizisi vardır. Bu dizi „TTAGGG“dır(4).
İnsan hücreleri kendini kopyalayarak yenilerler. Her kopyalama
sırasında telomerler bir miktar kısalır. Telomerler yılda yaklaşık 31 harf
kısalır. İnsanların yıllar geçtikce yaşlanmasının sebebi „TTAGGG"
dizisinin gittikçe kısalmasıdır (5).
Bu kısalmayı çevresel faktörlerde
hızlandırabilir.
Örneğin: Soluduğumuz
kötü hava, sigara içmek gibi akciğer hücrelerini doğrudan etkileyen bu
faktörler hücrelerinin tahribatına sebep olabilmektedir. Tahrip olan hücreler
kendini zamanından önce kopyalayarak yenilemeye çalışırlar, işte bu
zamanından önce yenilenmeler telomerin normalden daha çabuk kısalmasına sebep
olur. Sigara içen veya kötü havayı soluyan kişilerin yaşından daha ihtiyar
görünmesinin sebebi, bu telomerlerin zamanından önce kısalmasıdır.
Pirensip: Hücrenin kopyasını yapması,
telomerin kısalmasına, telomerin kısalmasıda yaşlanma anlamına gelmektedir. (6)
Evrimsel süreç, telomer lerimizdeki „TTAGGG" „TTAGGG" uzunluğu
farklı olabilmektedir. Telomer uzunluğu kişiden kişiye değişir. (7000 hatta
10000 DNA harfi uzunluğunda)
ilk yayınlanma tarihi : 12. Juli 2010 14:05
Kaynaklar
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder