Sakarin, sukraloz veya aspartam gibi yapay tatlandırıcılar diyabetin ilk evresi olan şeker duyarsızlığını (glikoz intoleransı)
tetikleyerek, diyabet hastalığına sebep oluyor.
Nature[1] dergisinin 3 Temmuz 2014 tarihli sayısında yayınlanan bir araştırma, yapay tatlandırıcıların şimdiye kadar dikkatlerden kaçan çok önemli olumsuz bir özelliğini daha ortaya çıkardı.
Buna göre: Yapay tatlandırıcıların olumsuz birçok yan etkisinin yanı sıra diyabeti de tetikleyen etkisi var.
Kan şekerine etkiler
İsrailli bilim insanlarının önce farelerde test ettikleri ve daha sonra insan denekler üzerinde uygulayarak teyid ettikleri geniş çaplı araştırma, yapay tatlandırıcıların bağırsak florasında yaşayan yararlı bakterileri olumsuz yönde etkileyerek zamanla şeker metabolizmasını bozuluduğunu ortaya çıkardı. Araştırmayı yapan ekibin sözcüsü, Tatlandırıcıların kısa süreli ve düşük dozlarda kullanımının bile kan şekerini ciddi oranda arttırdığını söylüyor.
İştaha etkiler
Uzun yıllar boyunca yapay tatlandırıcıların kalorisi zengin doğal şekerlere göre(glikoz) daha sağlıklı olduğuna inanılıyordu. Bu araştırma bunun tamamen yanlış bir varsayım olduğunu aksine yapay tatlandırıcıların önemli ölçüde iştah arttırarak, aşırı şişmanlığa (obeziteye), hatta kalp-damar hastalıklarına kadar varan sağlık sorunlarına sebep olduğunu gösteriyor. [2 ]
Glikoz duyarsızlığını tetikleyici etkiler
Bağırsak florasını oluşturan bakterilerin populasyon dengesinde meydana gelen değişiklikler, allerji gibi bağışıklık sistemini hedef alan hastalıklara yol açmasının yanı sıra, beslenmeyle ilgili sağlık sorunlarını da beraberinde getirebiliyor.[3][4][5]
İsrail'in Rehovot kentindeki Weizman Bilim Enstitüsü bünyesinde görevli Jotham Suez ve çalışma grubu, tatlandırıcıların bağırsak florası ve glikoz metabolizması üzerinde nasıl bir etki yaptığını anlamak için fareler ve insanlar üzerinde çok aşamalı deneyler yaptılar.
Deney 1:
10 hafta süreyle farelerin içme suyuna günlük kabul edilebilir en yüksek dozda sakarin, aspartam ya da sukraloz katıldı. 10. haftanın sonunda, tıpkı insanlara uygulanan şeker yükleme testi gibi, test yapıldı. Elde edilen veriler deney öncesi uygulanan şeker yükleme testi ile karşılaştırıldı.
Sonuç olarak tatlandırıcı alan farelerin şeker metabolizmasının başlangıca göre çok bozulduğu tespit edildi.
Deney 2:
Birinci deney sonucundan emin olmak için ''Ters Deney'' uygulandı. Bunun için suyuna tatlandırıcı verilen farelerin bağırsağından alınan bakteriler, bağırsağında hiç bakteri bulunmayan sağlıklı farelere transfer edildi. Transfer sonrası sağlıklı farelerin de şeker metabolizmasının bozuklduğu görüldü.
Ara sonuç: Karşılaştırımalı bu iki deney, tatlandırıcıların bağırsak florasını patolojik olarak değiştirdiğini ve bundan dolayı şeker metabolizmasında bozukluğa yol açtıktığını göstedi. Araştırmanin ilerleyen safhalari bu bulguyu teyit eden diğer deneylerle devam etdi.
Deney 3 (Antibiyotik tedavisi):
Tatlandırıcı verilerek bağırsak florası bozulan farelere, tedavi amacıyla 4 hafta boyunca antibiyotik tedavisi uygulandı. Tedavi sonunda farelerin glikoz duyarlılığı (toleransı) normale döndü.
Deney 4 (Gen analizi):
Yapılan Molekulergenetik incelemeler tatlandırıcı verilen ve verilmeyen farelerin DNA'sında da farklılıkların da meydana geldiğini gösterdi.
Deney 5 (İnsanda da sonuçlar aynı):
Hayatında hiç tatlandırıcı kullanmamış yedi kişiye dört gün boyunca, vücut ağırlıklarının her kilogramına 5 mg düşecek şekilde, tatlandırıcı verildi. dördüncü günün sonunda dört deneğin kanında yüksek şeker tespit edilirken diğer üç deneğin kan şekerinde herhangi bir değişiklik görülmedi.
Sonuç
Kalorisi çok az sanılarak şeker diyeti amacıyla veya şeker hastalığını önleme amacıyla kullanılan yapay tatlandırıcılar sanılanın tam aksine vücudun normal şekere olan duyarlılığını azaltarak diyabeti tetikliyor. Uzmanlar bu yüzden, tatlandırıcılardan mümkün olduğunca uzak durulmasını, zorunlu durumlarda ise çok kısa süreli kullanılmasını salık veriyor.
Teşekkür : Bu makaleyi hazırlamada bana büyük yardımı dokunan Düsseldorf Heinrich-Heine Universitesi Patoloji bölümünden arkadaşım Biyolog Dr Ercan Çalışkan'a çok teşekkürler.
Mehmet Saltuerk
++++++++++++++++++++++++++
Dipl. Biologe Mehmet Saltuerk
Institute for Genetics
University of Cologne
++++++++++++++++++++++++++
Referanslar
Artificial sweeteners induce glucose intolerance by altering the gut microbiota
Nature 511,94–98 (03 July 2014) doi:10.1038 / nature13297
- [1] http://www.nature.com/nature/journal/vaop/ncurrent/full/nature13793.html
- [2] http://link.springer.com/article/10.1007%2Fs11606-011-1968-2
- [3]http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/bies.201400071/abstract;jsessionid=512B6D19EB634AE77EA3930186C49EE4.f04t04
- [4] http://www.sciencemag.org/content/339/6123
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder