Kız kardeşlerden önce doğanı şişmanlamaya daha yatkın

Doğum sırası ile obeziteye yatkınlık arasında yapılan bir çalışma, kız kardeşlerden ilk doğanın(Ablanın) daha sonra doğan kız kardeşe göre % 29 daha fazla şişmanlığa yatkın olduğunu gösteriyor. Sebebin ne olduğu şimdilik bilinmiyor.

Hamilelik döneminde rahim içi şartlarda meydana gelen değişikliklerin doğacak olan çocuğun gelecekteki yaşamını etkilediği bilim çevleri tarafından uzun zamandır biliniyordu.

Prenatal androgen model olarak adlandırılan bu dönemde, alınan ilaçlar geçirilen hastalıklar, çevresel faktörler, daha önce geçirilen hamileliklerin erkek yada kız olması gibi faktörler yeni doğacak olan çocuğun gelecekteki yaşamında izler taşımasına neden olur.

Doğum sırasının erkeklerde etkisi

Şimdiye kadar yapılan bilimsel çalışmalar genellikle erkek kardeşler arasındaki doğum sırasına ve bu sıranın gelecekteki yaşantılarını nasıl etkilediği konusuna yoğunlaşmıştı.

Bu çalışmalardan ortaya çıkan sonuçlardan bazıları şöyle;

• Ilk doğan erkekler daha sonra doğan erkek kardeşine göre, daha hedefli, daha konservatif, daha dominant bir karekter ve daha güçlü bir vücut yapısına sahip oluyor (istisnalar hariç).(1)
• Erkeklerde doğum sırasının vücutta bıraktığı izler bununla da kalmıyor. İsveçte bir milyon erkekle yapılmış başka bir araştırma ise erkek kardeşlerden önce doğanın daha sonra doğana göre daha fazla diyabet, yüksek tansiyon ve metabolik sendromlar yaşadığını gösteriyor.

Ayrıca bunların dışında Journal of Theoretical Biology dergisinin 7 Nisan 1997 tarihli sayısında yayınlanan ilginç bir araştırma  daha var. Bu makalede erkek çocukların doğum sırası ile cinsel yönelimleri arasındaki ilişki anlatıyor. (Eşcinsellik doğuştan mı?)

26.000'den fazla kız kardeşle yapılan bir araştırma

Yukarda kısaca belirtildiği gibi şimdiye kadar yapılan araştırmalar genellikle erkek kardeşlerin doğum sırasına odaklanmıştı. José Auckland Üniversitesi'nden Derraik ve arkadaşları nihayet bu konuda kadınlarla ilgili kapsamlı bir araştırma yaptılar.

Derraik ve arkadaşları 1973 -1988  yılları arasında İsveç'te doğan 13406 kız kardeş-çift’in doğum sırası ile vücut kitle indeksi(VKİ)*, arasındaki ilişkiyi ele aldılar ve ilginç sonuçlar elde ettiler.

Buna göre; İlk doğan kadınların vücut kitle indeksleri(VKİ), kendisinden sonra doğan kız kardeşlerine göre ortalama % 2,4 daha fazla olduğu bulundu. Başka bir ifadeyle ilk doğan kadınların kendisinden sonra doğan kız kardeşlerine göre % 29 daha şişman oluduğu tespit edildi. (Bu oran aşırı şişmanlarda % 40 kadar ulaşıyor.)

Sonuç 

Tabii ki, şişmanlığı direkt doğum sırasına bağlamak yanlış olur. Bu konuda çevre, genetik ve yeme alışkanlığı gibi faktörler de büyük bir rol oynamaktadır.

ABu araştırma önce doğan kadınların kilo almaya daha eğilimli olduğunu göstermesi açısından önem arz ediyor  ki, bu da önce doğan kadınların(yani ablaların) erken önlem alması için iyi bir sebep…

Vücut kitle indeksi (VKİ)*: Vücut ağırlığının (kg), boy uzunluğunun metre cinsinden karesine bölünmesiyle hesaplanır. İdeal ağırlık ise ulaşılmak istenen VKİ'nin, boy uzunluğunun karesi ile çarpılmasıyla elde edilir. (Wikipedia)

Mehmet Saltürk

++++++++++++++++++++++++++

Dipl. Biologe Mehmet Saltuerk

Institute for Genetics

University of Cologne

++++++++++++++++++++++++++

 

Kaynak

 

First-borns have greater BMI and are more likely to be overweight or obese: a study of sibling pairs among 26 812 Swedish women

J Epidemiol Community Health doi:10.1136/jech-2014-205368

 

 

(1) Birth order and conservatism: A multilevel test of Sulloway’s “Born to rebel” thesis