Sigara, "Romatoid artrit" hastalığının ortaya çıkmasında en önemli risk faktörü

Romatoid artrit (RA), el ve ayak parmaklarındaki eklemlerde deformasyona sebep olan, olan bir bağışıklık sistemi hastalığıdır. Hastalık, 40-60 yaşları arasında, el ve ayak eklemlerinde ağrılı şişlikler yaparak kendini gösterir. Hastalık, tedavi edilebilmesine rağmen, hastalığın tekrar ortaya çıkması engellenemiyor.

Sigara, bu hastalığın nedenleri arasında ilk sırada yer almaktadır. Her üç Romatoid artrit vakasından birinin sigaradan kaynaklandıgı tahmin ediliyor. (Bu oran tam olarak bilinmiyor!!! ).

Eğer kişinin bu hastalığa genetik yatkınlığı varsa, sigara içmek hastalığa  adeta davetiye çıkarıyor. Ailesinde Romatoid Artrit hastalığı olup da sigara içenlerde ise bu risk daha da büyüyor.

Sigaranın, Romatoid Artrit sorumlu geni nasıl etkiledigi, hastalığı nasıl tetiklendiği tam olarak bilinmiyor.

Bu sorunun cevabı bulmak için rastgele seçilmiş 1200 Romatoid Artrit hastası ve 871 sağlıklı insandan (kontrol grubu) oluşan bir denek grubu oluşturuluyor. Araştırmaya katılan Romatoid artrit hastalarına sigara içip içmediği soruluyor ve ayrıca kan örneği alınıyor. Kan testlerinde, riskli gen olarak tespit edilmiş olan HLADRB1 SE geni  ve ACPA proteini* (Anti-citrullinated protein antibodies)  analiz ediliyor.
ACPA proteini*, Romatoid artrit  hastalığının ortaya çıkması ile birlikte vucut tarafından otomatik olarak üretilen bir antikordur. 

Test sonuçları

• 20 yıl boyunca günde bir paket sigara içen tiryakilerin kanında çok fazla miktarda ACPA bulunduğunu görülmüştür. Sigarayı bırakanlarda ise sıgarayı ne kadar süre önce bıraktığına bağlı olarak riskin düştüğü görülmüştür. Örneğin 20 yıl önce sigarayı bırakanların kanında hiç içmeyenlerle eşit miktarda ACPA bulunmuştur. Yani 20 yıl önce sigara bırakanlarla, hayatlarında hiç sigara içmemiş ler aynı riski taşımaktadır.
• Tüm  Romatoid artrit vakalarının %20 si sigaradan  kaynaklanıyor.!!!
• Erkekler kadınlara göre daha fazla risk grubu oluşturuyor.
• Genetik yatkınlık olanlarda durum daha kötü. Romatoid artrit hastalarının %55´i Genetik yatkınlık artı sigaradan kaynaklanıyor.
• Tüm Romatoid artrit hastalarının %50'sinde HLA-DRB1 SE geni'nin iki kopyasıda hasarlı olduğu tespit edilmiştir.(Hem anne, hem babadan gelen kopyalar)

Sonuç:  Sigara, Romatoid Artrit hastalığı riskini ARTIRIYOR.

Mehmet Saltürk

++++++++++++++++++++++++
Dipl. Biologe Mehmet Saltürk
Institute for Genetics
University of Cologne
++++++++++++++++++++++++

Smoking is a major preventable risk factor for rheumatoid arthritis: estimations of risks after various exposures to cigarette smoke  

 Ann Rheum Dis doi:10.1136/ard.2009.120899