Vücutta beyaz ve kahverengi olmak
üzere iki çeşit yağ hücresi bulunmaktadır. Beyaz
yağ hücreleri vücutta birikerek şişmanlığa sebep
olurken, kahverengi yağ hücreleri vücut tarafından yakılarak enerji
olarak kullanılır.
Beyaz
yağ hücrelerinin kahverengi yağ hücrelerine dönüşümü
Beyaz yağ hücreleri karın ve kalça bölgesinde birikerek şişmanlığa sebep
olmaktadır. Bu yağlardan kurtulup ideal kiloya ulaşabilmek için vücuttaki beyaz
yağ hücrelerinin kahverengi yağ hücrelerine dönüşmesi gerekmektedir ki, bu
metabolik dönüşüm her insanda maalesef mümkün olmadığı veya yeterli seviyede
olmadığı için kişi kolayca fazla kilolarından kurtulamaz.
Bonn üniversitesi tarafından yapılmış olan bir araştırma, microRNA
155 adındaki bir genin bu dönüşümde kilit rol oynadığını
göstermiştir. Bu gen, insanda 21. kromozom da bulunmakta ve C/EBP adında
bir protein kodlamaktadır.
Yapılan
bu araştırma ile microRNA 155 geninin fazla çalışması
durumunda C/EBP proteinin fazla üretildiği, C/EBP proteinin fazla üretilmesi
durumunda ise beyaz
yağ hücrelerinin kahverengi yağ hücrelerine dönüşmesinin engellediği ortaya
çıkarıldı.
Araştırmadan ortaya
çıkan başka bir bulgu ise C/EBP proteinin
miktarı arttıkca kendisini üreten microRNA 155 geninin daha
fazla çalışmasını teşvik ediyor olması…(Gene expression).
Bu şu anlama geliyor : Gen fazla çalışınca, fazla protein üretiyor, fazla üretilen
protein ise genin daha fazla çalışmasını teşvik ediyor… Bu kısır bir döngü
sonucunda şişmanlama kaçınılmaz hale geliyor.
Metot
Fazla kilolu farelerde microRNA
155 geninin çalışması knockout yöntemi
ile durduruldu, bu operasyon sonrası yapılan patolojik tahliller, beyaz yağ
hücrelerinin kahverengi yağ hücrelerine dönüştüğünü ve bu dönüşümün ardından
şişman farelerin tekrar normal kiloya ulaştığını gösterdi.
Sonuç:
Bu proteini bloke edecek veya Genin çalışmasını bloke edecek
ilaçların çıkması ve şişmanlığa çare bulunması mümkün görünüyor.
Mehmet Saltürk
++++++++++++++++++++++++++
Dipl. Biologe Mehmet
Saltürk
Institute for Genetics
University of Cologne
++++++++++++++++++++++++++