Genetik: Sigara alışkanlığının nedeni genlerimizde saklı

Sigarayı bırakmak mümkün mü?

Kimine göre mümkün, kimine göre imkansız. Sigara tiryakisi olmak veya olmamak, tiryaki iken birdenbire sigarayı bırakmak veya çok istenmesine rağmen bir türlü bırakamamak… Toplumda yaygın olan görüşün aksine sigarayı bırakmada iradenin çok büyük bir ilgisinin olmadığı Nature Genetics dergisinin 19 ekim 2009 tarihli saysında yayınlanan bir araştırma ile ortaya çıkarılmış oldu. Bu arastırmanın sonucuna göre tiryakilerin sigarayı neden bırakamdıklarını anlatacak artık geçerli bir mazeretleri var.

Sigarayı bırakıp bırakamamanın cevabı genlerimizdeki noktasal mutasyonların nerede ve nasıl olduğuna bağlı olarak değisiklik gösteriyor.

Daha öncede yapılan yüzlerce araştırma da sigara bağımlılığının derecesinin kişiden kişe değişen gen varyasyonlarından(mutasyonlara) kaynaklandığını gösteriyordu. Bu mutasyonlar gerek „Nature Genetics" dergisinde yayınlanan makalelerle, gerekse Decode Genetics ve Pharmariese Glaxo-Smith-Kline adlı firmaların yapmış olduğu bilimsel çalışmalarla defalarca teyid edilmişti.
Son yapılan bu çalışma, sigara bağımlılığı ile direkt ilgisi bulunan mutasyonların hangi genin neresinde bulunduğunu gösteriyor. (Bu noktasal mutasyonlara Single Nucleotide Polymorphism(SNP)* " adı verilmektedir.)

140.000 kişi ile yapılan büyük çaplı bu genetik çalışma, çeşitli kromozomlar üzerinde bulunan ve kişiden kişiye değişen noktasal gen mutasyonlarına odaklandı. Bu çalısma, mutasyonların çeşidi ile kişinin günlük sigara tüketimi arasında bir bağlantı kurulmasına olanak sağlaması açısından da önemli bir yer tutmaktadır... Başka bir ifade ile mutasyonun yeri ve şekli, kişinin ne kadar kuvvetli sigara tiryakisi olacağına karar veriyor.

Örneğin;

8. ve 19. kromozomda mutasyonu bulunanlar çok sigara içiyorlar. Bu grup aynı zamanda akciğer kanseri riskininin en yüksek olduğu grup.
15. kromozomda mutasyonu bulunanlar da çok sigara içmekle beraber bunların tiryakiliği ve hastalığa yakalanma riski biraz daha düşük.
11. kromozomda mutasyonu bunanlar bir ihtimal çok sigara içerler. (tam olarak belli değil)
9. kromozomdaki özel bir mutasyon ise hafif tiryaki yapıyor.

Varyasyon			Lokasyon
SNP nin adı	Olması gereken	Mutasyon	Kromozom Nr.	Position
rs1051730	A	G	15q25	76,68,1394. harf
rs6474412	T	C	8p11	42,669,655. harf
rs13280604	A	G	8p11	42,678,743. harf
rs215614	G	A	7p14	32,313,860. harf
rs215605	G	T	7p14	32,303,490. harf
rs7937	T	C	19q13	45,994,546. harf
rs1801272	A	T	19q13	46,046,373. harf
rs4105144	C	T	19q13	46,050,464. harf
rs7260329	G	A	19q13	46,213,478. harf

Mutasyonlar neden önemli

Genlerdeki nükleotid dizilimininin sırası, sentezleyeceği enzimin genetik şifresini içerir. Mutasyonlu gen‘lerde ise ( veya noktasal mutasyonlu genlerde(SNP) ) bu şifre farklıdır. Bu farklılık olması gerekenden farklı bir enzimin sentezlemesine sebep olur. Mutasyon nedeni ile yapısı değişen enzim beyindeki Nikotin Yakalayıcı Reseptörler tarafından yakalanır. Yakalanan bu enzim beyinde mutluluk hormonu olarak adlandırılan dopamin ve serotonin üretilmesini tetikler.

Sonuç

Sigara içildikce, beyinde sürekli dopamin ve serotonin salgılanarak keyif alınır. Genlerinde
bu varyasyonları bulunduran kişiler, bir şekilde sigaraya başlarsa, vücutları en kısa zamanda nikotine bağımlı hale gelir. Çünkü nikotin, dopamin ve serotonin salgılanmasını tetikleyerek kişinin sürekli keyif almasına, keyif aldıkca sigara içmesine, sigara içtikce keyif almasına sebeb olur.

Sigaraya hiç başlamamış kişiler genlerindeki olası mutasyonları düşünerek, sigaraya hiç el uzatmamaları gerekir. Çünkü vücut bilinmeyen keyfe yabancıdır ve hiçbir zaman bu keyife ihtiyaç duymayacaktır.