Yazma ve okuma zorluğu : Dyslexia

Dyslexia veya türkce adı ile disleksi yazma ve okuma zorluğudur. Bu rahatsızlık bulunan kişiler  yazma, okuma ve konuşma esnasında harf ve kelimeleri gramatik kurallara göre yerine koymada oldukca zorlanırlar. Bu rahatsızlık doğumla başlar ve tedavi edilmezse ömür boyu sürer. Bunun eğitimle veya zekayla ilgili bir sorun olmadığı artık biliniyor. Ve gelişmiş batı ülkelerinde bu durum kimi zaman okul öncesi, kimi zamanda ilkokul çağlarında fark edilerek gerekli önlemler alınıyor.

Sebep:

Rahatsızlığın sebebinin birçok gendeki mutasyondan kaynaklandığı artık biliniyor(polygenetik).

Bu konuda aday genlerin kromozom 2, 3, 6, 18, 15 ve 18 de olduğu tahmin ediliyor.  Hatta 2006 yılında Alman ve isveçli araştırma grubu  altıncı kromozomda DCDC2 geni üzerinde birden fazla noktasal mutasyon(tek harflik)buldular. (1)

Ayrıca bu gen'in beynin gelişimi sırasında özellikle sinir hücrelerinin beyne doğru hareketi esnasın büyük rol aldığı bilinmektedir.

Mutasyonlu gen veya genleri taşıyan kişilerin beynindeki işitsel-görsel algıların bulunduğu merkeze gelen bilgiler doğru değerlendirilememektedir. Mutasyon nedeni ile normalden farklı sentezlenen protein beyindeki ilgili bölgede fonksiyonel bozukluklara sebep olmakta, bu da  yazma esnasında harf ve kelimelerin eksik veya yanlış yazılmasına sebeb olmaktadır.

Okuma zorluğu bulunanların %50'si, gramatik yazma zorluğu bulunanların %60´i genetik nedenlerden kaynaklanmaktadır. Genetik nedenlerden kaynaklanan disleksi  erkeklerde kadınlara göre iki kat daha fazla görülmektedir.

Disleksinin sınıflandırılması:

Disleksi, International Classification of Diseases (ICD) ve Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) yapmış olduğu sınıflandırmaya göre dört ana gruba ayrılıyor.

1. Okuma ve heceleme bozukluğu (F81.0)
2.  Yazım bozukluğu (F81.1)
3. Aritmetik bozukluk (F81.2)
4. Kombine bozukluk (okuma, yazma ve aritmetik bozuk) (F81.3)

Disleksi bir zeka geriliği değildir.

Birçok kişi ve eğitimci disleksi diye bir rahatsızlığın olduğundan habersiz olduğu için toplumda bu kişiler öğrenme-engelli olarak kabul ediliyor ve zaman zaman bu kişiler çevrenin olumsuz tutumu ile karşı karşıya kalabiliyor.

Yapılan araştırmalar Disleksi olan kişilerin öğrenme engelli olmadığını hatta ortalamanın üzerinde bir zekaya sahip olduğunu göstermektedir. (2) (3)

Kendisinde de disleksi rahatsızlığı bulunan ünlü ressam ve grafiker Ron Davis, disleksiyi dezoryantasyonun bir türü olarak tanımlamakta. Davis,"Legasthenie als Talentsignal"adlı kitabında, dezoryantasyonun doğal yeteneği geliştirdiğini söylüyor. Bu kitapta Davis, disleksilerin resim yapmaya, matematiksel düşünmeye ve objeleri 3 boyutlu algılayıp o şekilde değerlendirmeye yatkın olduklarini belirtiyor.

Tarihte ve günümüzde tanınmış disleksiler

Bazıları nobel ödüllü  olmak üzere bilim, sanat, politik alanda olan yüzlerce tanınmış disleksi bulunmaktadır. Mesela ,Leonardo da Vinci, Albert Einstein, Charles Darwin, Thomas Alva Edison, Alexander Graham Bell, Mozart, Agatha Christie, Johann Wolfgang von Goethe, Jules Verne, Ernest Hemingway, Napoleon Bonaparte ve şimdi hayatta olmayan daha birçok kisinin mektupları ve tuttuğu notlar incelenerek yapılan araştırmalar, bunların disleksi olduğunu göstermiştir.

Dustin Hoffman, Jack Nicholson, John Lennon, Tom Cruise, Alfred Hitchcock, Michael Jackson, Tommy Hilfiger, Diego Maradona, Picasso ve daha yüzler tanınmış yetenekli, hatta dahi derecesinde kişiye disleksi tanısı konmuştur.(4) (5)

Mehmet Saltürk

+++++++++++++++++++++++

Dipl. Biologe Mehmet Saltürk
Institute for Genetics
University of Cologne
+++++++++++++++++++++++

Kaynaklar:

The role of gene DCDC2 in German dyslexics

Annals of DyslexiaAn Interdisciplinary Journal of The International Dyslexia Association© The International Dyslexia Association 200910.1007/s11881-008-0020-7

 

(1)  http://link.springer.com/article/10.1007/s11881-008-0020-7/fulltext.html?null

(2) Albert Einstein’s dyslexia and the significance of Brodmann Area 39 of his left cerebral cortex

http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/030698779290052E

(3) Artistic talent in dyslexia—A hypothesis

http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0306987709004058

List of people diagnosed with dyslexia

(4) http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_people_diagnosed_with_dyslexia

Kan grubu ile kalp krizi taşıma riski arasındaki ilişki

Bir kişinin ne oranda kalp krizi riski taşıdığı, beslenme, spor yapma ve sigara içme alışkanlığı ile doğrudan ilişkili olmakla beraber, bu konuda şimdiye kadar bilinmeyen önemli bir faktör daha keşfedildi. Buna göre, bir kişinin kan grubu, onun ne oranda kalp krizi riski taşıdığınıda gösteriyor.

Yaklaşık 90.000 kişi ile 20 yıl boyunca yapılan bir araştırma.

Bu araştırma, İngiltere'deki National Health Service (NHS) ve Professionals Follow-up Study (HPFS) adlı sağlık kuruluşlarında 20 yıl boyunca hizmet gören ve sağlık durumları düzenli olarak kayıt altına alınan, yaşları 30 ile 75 arası değişen, 62.073 kadın ve 24.428 erkeğin dosyaları incelenerek yapılmıştır.

Deneklerin kan grupları ile kalp krizi geçirme sayıları arasındaki ilişki incelenerek yapılan araştırmada, yaş,  beslenme, vücut ağırlığı, sigara içme alışkanlığı gibi diğer risk faktörleri de  kayıt altına alınmıştır.

Sonuç:

Deneklerden 20 yıl boyunca elde edilen sonuçlar, AB grubunun en fazla, 0 grubunun ise en az kalp krizi risk taşıdığını göstermiştir.

Buna göre :

• AB grubu kana sahip olanlar, 0 grubundakilere göre %23,
• A grubu kana sahip olanlar, 0 grubundakilere göre %5,
• B grubu kana sahip olanlar, 0 grubundakilere göre %11 daha fazla, kalp krizi riski taşımaktadır.

Sebep : Kolesterol farklılıkları ve iltihaplanmaya yatkınlık

Bu farklılığın, biyolojik mekanizması ve genetik sebepleri henüz tam olarak bilinmemekle birlikte, daha önceki araştırmalarla, kan grupları arasındaki farklılığın kan damarlarında iltihaplanma ve kanda kolesterol seviyesinin belirlenmesinde etkili olduğunu göstermişti.

Bu bilgiler ışığında;

• A grubu kana sahip olanların diğer gruplara göre, Low-Density-Cholesterins (LDL-Cholesterin) yani kötü kolesterol seviyesinin hafif yüksek olduğu, buna bağlı olarakta damar tıkanıklığı (arteriosklerose) riski taşıdığı biliniyordu.
• AB grubu kana sahip olanların, kan damarlarının iltihaplanmaya daha yatkın olduğu biliniyordu.
• 0 grubu kana sahip olanların ise kanında bulunan bir maddenin, pıhtılaşmayı engelleyerek kan akışını kolaylaştırdığı tahmin ediliyordu.

Kan grubu biyolojisi çok karmaşık bir sistem. Kan grubuna bağlı kalp krizinin gerçek sebebini veya sebeplerini anlayabilmek için yeni araştırmalara ihtiyaç var...

Son söz:

Kan grubumuzu değiştiremeyiz ama eğer risk taşıyan grupta bulunuyorsak sağlıklı beslenerek, düzenli spor yaparak ve yılda en az bir kez kolesterol miktarını ölçtürerek, olası bir kalp krizi riskini azaltabilir veya tamamen ortadan kaldırabiliriz.

Dünyada ve Türkiyede kan grubu dağılımı:

Mehmet Saltürk

+++++++++++++++++++++++
Dipl. Biologe Mehmet Saltürk
Institute for Genetics
University of Cologne
+++++++++++++++++++++++

ABO Blood Group and Risk of Coronary Heart Disease in Two Prospective Cohort Studies

Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology.2012; 32: 2314-2320Published online before print August 14, 2012,doi: 10.1161/​ATVBAHA.112.248757

Göz bebeklerinin reaksiyonu, kişinin cinsel yönelimi ele veriyor.

Göz bebeğinin reaksiyonu, kişinin karşısındaki kişiye cinsel açıdan ilgi duyup duymadığını gösteriyor.

Erotik içerikli video gösterilerek yapılan araştırmada, deneklerin göz bebeğindeki değişimler özel bir kamera yardimi ile ölçülüyor.

Metot:

160 kadın ve 165 erkele yapılan araştırmada, deneklere önce cinsel tercihleri soruluyor. Denekler, homosexüel, heterosexüel ve bisexüel olmalarına göre sınıflandırılıyor.

Daha sonra deneklere,  önce nötral bir video gösteriliyor, daha sonra, karşı ve aynı cinsden kadın ve erkek resimleri ve videolar gösteriliyor, ve bu esnada deneklerin göz bebeklerinin hareketliliği özel bir kamera aracılığı ile ölçülüyor.

Sonuç:

Heterosexüel bireylerde karşı cinse ait görüntülerde göz bebeklerinin büyüdüğü ve daha fazla haretlendiği görülürken, aynı durumun homosexüel bireylerde ayni cinse ait görüntülerde görüldüğü tespit ediliyor.

Şaşırtıcı bir başka sonuç:

Heteroseksüel erkeklerde sanılandan daha fazla biseksüel eğilimin olduğunun tesbit edilmesi...

Mehmet Saltürk

++++++++++++++++++++++++++
Dipl. Biologe Mehmet Saltürk
Institute for Genetics
University of Cologne
++++++++++++++++++++++++++

Kaynak:

The Eyes Have It: Sex and Sexual Orientation Differences in Pupil Dilation Patterns

PLoS ONE 7(8): e40256. doi:10.1371/journal.pone.0040256