Empati Geni

Empati nedir ?

Empati, kendini başkasının yerine koyarak onun duygu, düşünce ve beklentilerini anlama ve ona göre

davranma yeteneğidir. Empati sayesinde bireysel ve toplumsal ilişkilerde hoşgörü ortamı oluşur ve kavganın yerini barış alır.

Hassas, duygusal, empatik, olmanın sırrı genlerimizde saklı

Hüzünlü bir film seyrederken etkileniyor veya birisine yardım etmek için çırpınıyor ya da yardım edememekten dolayı vicdanen rahatsızlık duyuyor veya karşıdaki insanın küçük hatalarını görmezden geliyorsanız ya da facebook veya tweeterde bir fotoğrafa veya bir habere heyecanlanıp hemen bir yorum gönderiyorsanız, bu sizin toplumun % 20 sinde bulunan iyi bir gen kombinasyonuna sahip olduğunuzu gösterir ki, bu da sizin yüksek seviyede duyarlı ve empati sahibi insan kategorisine girdiğiniz anlamına gelmektedir(Highly sensitive people HSP). Eğer bu tür empati gerektiren konular sizi etkilemiyor veya ilgilendirmiyorsa muhtemelen toplum tarafından „Soğuk veya Buzdolabı” gibi bir insan damgası yiyebilirsiniz.

Empati Geni

Bir kişinin diğer insanlarla Empati ve Sağlıklı İlişki kurabilmesinde yetiştiği çevre ve aileden aldığı eğitimin mutlaka etkisi olacaktır ama bu etki minal düzeydedir, asıl belirleci olan anne ve babadan kalıtsal yolla aktarılan genlerin özelliklerinde yatmaktadır.

Oregon ve Toronto üniversiteleri tarafından 2011 yılında ortaklaşa yapılan bir araştırma da bunu teyit eder nitelikte. Buna göre, bir insanda empati duygusunun gelişmiş veya gelişmemiş olması üçüncü kromozomda bulunan ve oksitosini*yakalamakla görevli OXTR reseptör geni’nin iki değişik varyasyonun’dan(Allel) kaynaklandığını gösteriyor. Bu iki varyasyon, genin 8762685. pozisyonunda bulunan iki nüklelanotid’in Adenin ya da Guanin olmasına bağlı olarak değişiklik gösteriyor. Empatinin derecesi ise kişinin annesinden ve babasından birer kopyasını aldığıOXTR genindeki varyasyonların, o kişide üç değişik kombinasyonda bulunmasına bağlı olarak değişiklik gösteriyor(AA, AG ya da GG.) (1)

Örneğin doğacak olan çocuğa;

• hem anneden, hem babadan birer Adenin aktarılıyorsa AA kombinasyonundan,
• anneden Adenin, babadan Guanin (veya tersi) aktarılıyorsa AG kombinasyonundan,
• anneden Guanin, babadan Guanin aktarılıyorsa GG kombinasyonundan bahsedilir.

Yapılan araştırmadan çıkan sonuclar, en iyi empati kurabilen kişilerin GG kombinasyonuna, biraz daha düşük seviyede empati kurabilen kişilerin AG kombinasyonuna, en kötü hatta hiç empati kuramayan kişilerin ise AAkombinasyonuna sahip oldukarını gösteriyor. (AA kombinasyonuna sahip çocukların aynı zamanda otistik olma riski de taşıdıkları bilinenler arasında…)

Empati beyinde görüntülendi

Empati kurabilen ve kuramayan insanların beyinlerinde ne gibi bir değişklikler oluyor. Bu değişiklikler gözlenebilir mi? Bu soyut kavram acaba beyinde tespit edilebilir mi? Stony Brook Üniversitesi, KaliforniyaÜniversitesi, Albert Einstein Tıp Fakütesi ve Monmouth Üniversitesi nin yapmış olduğu ortaklaşa çalışma ile ilk defa bu soruya cevap arandı.

Metot

Yüksek ve düşük derecede hassas kişiliğe sahip 18 evli kişiye, tanımadıkları kişilere ait mutlu ve mutsuz çeşitli yüz fotografları gösterildi ve ardından kendi eşlerine ait yine mutlu ve mutsuz yüz fotograflar gösterildi. Denekler fotoğraflara bakarken bir yandan da Fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) tekniği ile beyin tomografileri çekildi.

Sonuç

Bu araştırma, duygusal bir olay karşısında son derece hassas kişiler ile(Highly sensitive people HSP) daha az hassas kişilerin beyinlerinde anlamlı farklılıkların olduğunu gösterdi. Çekilen beyin tomografileri, yüksek empatiye sahip kişilerin mutlu bir yüz gördüğünde beynin empatiden sorumlu Anterior Insula bölgesine daha fazla kan gittiğini gösterdi. (Düşük empatiye sahip kişilerde aynı bölgeye daha az kan’ın gittiği görüldü).(2)

Oksitosin*: Hipotalamus tarafından salgılanan ve Aşk Hormonu, Bağlanma Hormonu, Güven Hormonu gibi isimlerle anılan oksitosin, stresin azalmasında insanlar arasında sosyal bağların olusmaşında, doğum sancısının oluşmasında, orgazm esnasında, süt üretiminde meme glandüler hücrelerinin uyarılmasında, eşlerin birbirine bağlanmasında rol oynayan önemli bir hormondur.

Tek harflik varyasyonun (rs53576) OXTR geni üzerindeki lokasyonu

 

Mehmet Saltuerk

 ++++++++++++++++++++++++++

Dipl. Biologe Mehmet Saltuerk

Institute for Genetics

University of Cologne

++++++++++++++++++++++++++

Kaynak 

(1) Thin-slicing study of the oxytocin receptor (OXTR) gene and the evaluation and expression of the prosocial disposition

doi: Received: 1 October 2013; Revised: 30 March 2014; Accepted: 30 April 2014 10.1073/pnas.1112658108

(2) The highly sensitive brain: an fMRI study of sensory processing sensitivity and response to others’ emotions

Received: 1 October 2013; Revised: 30 March 2014; Accepted: 30 April 2014 doi: 10.1002/brb3.242